Υπάρχουν δύο τρόποι για να καθορίσουμε την απαραίτητη δόση μιας βιταμίνης για ένα οργανισμό. Ο ένας είναι να υπολογίσουμε την απαραίτητη δόση ώστε ο οργανισμός να μην πάθει αβιταμίνωση και ο άλλος είναι να αυξήσουμε τη δόση ώστε να δούμε μια σημαντική καλυτέρευση του βάρους της ανάπτυξης και γενικά της υγείας του ζώου μέχρι το σημείο που δεν υπάρχει πια καμία επιπλέον καλυτέρευση. Η δόση αυτή είναι η ιδεώδης για τον συγκεκριμένο οργανισμό.
Στα πουλιά δεν έχουν γίνει ακριβείς μελέτες για τον προορισμό των αναγκών τους σε βιταμίνες. Στα καναρίνια και τα άλλα πουλιά συντροφιάς υπολογίζουμε τις ανάγκες τους ανάλογα με το βάρος τους παίρνοντας και κάποιο περιθώριο ασφαλείας. Η υπερβιταμίνωση που είναι πολύ τοξική, συμβαίνει σπάνια στα καναρίνια και θα χρειαζόταν ποσότητα βιταμίνης πολύ μεγάλη για να εμφανιστεί, πράγμα πρακτικώς πολύ σπάνιο.
Η πιο συχνή περίπτωση υπερβιταμίνωσης ( βιταμίνης Α ) είναι η συμπτωματική πτερρόροια. Πάντως, είναι εύκολο να αποφύγουμε κάθε πρόβλημα αβιταμίνωσης και υπερβιταμίνωσης δίνοντας στα καναρίνια μας μια ποικίλη τροφή ( μίγμα από σπόρους, φρούτα, χορταρικά ,αυγό, έτοιμες αυγοτροφές ) και προσθέτοντας τακτικά μικρές δόσεις πολυβιταμινών που κυκλοφορούν στο εμπόριο ανάλογα με τις ανάγκες της εποχής ( ζευγαρώματα, ανάπτυξη των νέων, πτερρόροια, διαγωνισμοί).
Χωρίζονται σε 2 μεγάλες κατηγορίες: Τις λιποδιαλυτές και τις υδατοδιαλυτές. Στις λιποδιαλυτές ανήκουν οι βιταμίνες A, D, E, και Κ. Αποθηκεύονται στο λίπος του καναρινιού και χρησιμοποιούνται όποτε είναι απαραίτητο. Στις υδατοδιαλυτές ανήκουν το σύμπλεγμα Β (Β1, Β2, Β6, Β12), η Η η βιοτίνη και η χολίνη. Αυτές δεν αποθηκεύονται στο σώμα, αλλά ο οργανισμός μετά τη λήψη τους χρησιμοποιεί όσες του είναι απαραίτητες και το υπόλοιπο το αποβάλλει με την ουρίνη.
Λιποδιαλυτές
Βιταμίνη Α: Είναι η πρώτη λιποδιαλυτή βιταμίνη που ανακαλύφθηκε το 1930. Συναντάται σε 2 μορφές. Τη βιταμίνη Α γνωστή ως ρετινόλη και τη προβιταμίνη Α γνωστή ως βήτα καροτίνη η οποία με το ένζυμο καροτενάση μετατρέπεται σε βιταμίνη Α.
H βιταμίνη Α είναι μια σημαντική βιταμίνη που επιδρά στην ανάπτυξη των πουλιών, στον θυρεοειδή, στις ωοθήκες, στα αυγά, στα έμβρυα καθώς και στην κόρη των οφθαλμών. Η έλλειψη της προκαλεί διαταραχές στα αναπνευστικά όργανα, στα νεφρά και στα μάτια. Επίσης η έλλειψή της προκαλεί μείωση της άμυνας του οργανισμού εναντίων των μικροβίων με αποτέλεσμα τα πουλιά να προσβάλλονται από διάφορες αρρώστιες.
Οι πηγές της βιταμίνης Α είναι και τα ιχθυέλαια, το γάλα, ο κρόκος του αυγού. Επίσης, καροτίνη υπάρχει στις σαλάτες βερύκοκα, σπαράγγια, παντζάρια, μπρόκολα, καρότα, αντίδια, σκόρδα, λαχανίδες, ροδάκινα, νεροκολοκύθες, κόκκινες πιπεριές, σπανάκι, σπιρουλίνα, γλυκοπατάτες. και στα καρότα.
Η καροτίνη μετατρέπεται σε βιταμίνη Α μέσα στο έντερο των πουλιών, αν αυτό είναι υγιές. Στο εμπόριο βρίσκουμε βιταμίνη Α υπό δύο μορφές: συμπυκνωμένων υγρών και υδροδιαλυομένων πουδρών. Όταν βάζουμε στο νερότων πουλιών μας βιταμίνη Α, πρέπει να το αλλάζουμε κάθε 24 ώρες γιατί η βιταμίνη Α οξειδώνεται πολύ γρήγορα από τον αέρα και το φως.
Βιταμίνη D: Το 1920 ο Εντουαρντ Μέλλανμπυ ανακάλυψε ότι τα σκυλιά που ζούσαν σε σπίτια παρουσίαζαν ένα πρόβλημα στα κόκκαλά τους, τη ραχίτιδα. Μετά από πειράματα διαπίστωσε ότι τα σκυλιά που έτρωγαν λάδι συκωτιού μπακαλιάρου (πλούσιο σε βιταμίνη D) δεν είχαν πρόβλημα. Στη δεκαετία του 1930 ερευνητές βρήκαν στο συκώτι του μπακαλιάρου το συστατικό που αργότερα ονομάστηκε βιταμίνη D. Σχεδόν τυχαία ανακάλυψαν ότι ένα συστατικό που βρισκόταν στο δέρμα όταν έρχονταν σε επαφή με την υπεριώδη ακτινοβολία, παρήγαγε ένα απαράλλακτο συστατικό.
Επειδή η βιταμίνη D παράγεται στον οργανισμό με την έκθεση στο ηλιακό φώς, είναι γνωστή σαν βιταμίνη της λιακάδας. Επίσης είναι γνωστή σαν καρσιφερόλη. Στα καναρίνια συναντάται σε 2 μορφές, στις βιταμίνες D2 (εργοστερόλη) που βρίσκεται στις τροφές και D3 (χλωροστερόλη) που συνθέτεται στο δέρμα. Η φυσική μορφή της βιταμίνης D, είναι η βιταμίνη D3 και είναι η πιο ενεργή.
Η βιταμίνη D συμβάλλει στη διατήρηση του ασβεστίου και φώσφορου σε κανονικά επίπεδα στα κόκκαλα και στο αίμα. Η έλλειψή της προκαλεί ραχίτιδα και μαλάκωση των οστών. Έτσι το καναρίνι αρχίζει να παρουσιάζει αστάθεια και πλευρική κίνηση. Παράλληλα παρατηρείται μείωση της παραγωγής αυγών, δημιουργία λεπτού κελύφους και πρόβλημα στην εκκόλαψη, ακριβώς λόγω του μη σωστού επιπέδου ασβεστίου, φώσφορου (όπως έχει αναφερθεί σε άλλο άρθρο). Επίσης παρουσιάζονται συμπτώματα αναιμίας, διάρροιας, αϋπνίας, μυϊκών πόνων.
Αυτό όμως συμβαίνει σπάνια στα πουλιά αν υπάρχει έστω και λίγος ήλιος καθώς και λίγο αυγό ή αυγοτροφή για τα πουλιά συντροφιάς. Από την άλλη μεριά όμως με τη βιταμίνη D γίνεται να έχουμε μία από τις σπάνιες περιπτώσεις υπερβιταμίνωσης.
Οι βασικότερες πηγές είναι το μουρουνόλαδο, τα ψάρια, το γάλα και ο κρόκος του αυγού.
Βιταμίνη Ε: H βιταμίνη Ε έχει ανακαλυφθεί το 1922. Οι επιστήμονες την ονόμασαν τοκοφερόλη από τις ελληνικές λέξεις τόκος και φέρω. Η φυσική βιταμίνη Ε γενικά συναντάται σε 2 οικογένειες τις τοκοφερόλες και τις τοκοτριενόλες. Στα καναρίνια συναντάται σε 3 μορφές τοκοφερόλης τις α-, β-, και γ-. Κάθε μορφή έχει και τη δική της δράση αλλά όλες είναι σημαντικά αντιοξειδωτικά σε επίπεδο κυττάρων. Παράγεται στον οργανισμό και το αίμα τη μεταφέρει στο συκώτι, που τη χρησιμοποίει ή την αποθηκεύει..
H βιταμίνη Ε είναι η βιταμίνη της αναπαραγωγής. Η έλλειψή της προκαλεί στειρότητα των αρσενικών, μείωση της αναπαραγωγικής ικανότητας στις θηλυκές, πολλά άσπορα αυγά και τέλος προκαλεί μεγάλη θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στο αυγό.
Επηρεάζει την ανάπτυξη των μυών και παρατηρείται διαστολή της κόρης των ματιών. Προκαλεί ανεμία, αυπνία, μυικούς πόνους. Μπορούμε να τη βρούμε στα φρέσκα πράσινα φύλλα λαχανικών, στα δημητριακά, στα καρύδια, σε λάδι λαχανικών, στο ραδίκι, στις γλυκές πατάτες, στο λιναρόσπορο, στη τσουκνίδα.
Σαν συμπλήρωμα χορηγείται σε σκεύασμα διαλυμένη στο νερό για 15 ημέρες. Προληπτικά μπορούμε να τη χορηγούμε μια φορά το μήνα.
Βιταμίνη Κ: Για τη βιταμίνη Κ γνώριζαν ότι έχει να κάνει με τη πήξη του αίματος όμως μέχρι το 1974 δεν μπορούσαν να βρουν την ακριβή λειτουργία της. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι αυξάνει τη προθρομβίνη στο ήπαρ. Η προθρομβίνη περιέχει 10 ασυνήθιστα αμινοξέα. Η βιταμίνη κάτω από ορισμένες συνθήκες μπορεί να δημιουργηθεί στον οργανισμό του καναρινιού. Συναντάται σε 3 μορφές. Τη βιταμίνη Κ1 (φυλλοκινόνη) τη Κ3 (μεναδιόνη) και τη K2 (μενακινόνη).
Μπορούμε να τη βρούμε στα φρέσκα λαχανικά, σε σπόρους, όπως σπαράγγια, μπρόκολα, λαχανάκια Βρυξελών, λάχανα, σκούρα πράσινα φύλλα λαχανικών, στο κρόκο του αυγού, τη τσουκνίδα. Η έλλειψή της οδηγεί σε αιμορραγίες στα πόδια και το στήθος του καναρινιού. Έχει παρατηρηθεί σε μερικές περιπτώσεις και αίμα στις κουτσουλιές. Επίσης προκαλεί αναιμία. Χρειάζεται προσοχή στη μακροχρόνια αντιβίωση γιατί μπορεί να προκληθεί έλλειψη της βιταμίνης Κ.
Την βρίσκουμε επίσης στα φρούτα και τις σαλάτες. Σαν συμπλήρωμα χορηγείται σε σκεύασμα, σε συνδυασμό όμως με βιταμίνες Β διαλυμένες στο νερό.
Υδατοδιαλυτές
Βιταμίνες της ομάδας Β :Όλες οι βιταμίνες αυτής της ομάδος, εκτός της Β12, έχουν το κοινό σημείο να βρίσκονται στην μαγιά της μπύρας.
Β1 ή thiamine: Μέχρι το 1930, χιλιάδες άνθρωποι πέθαιναν από μια αρρώστια του κεντρικού νευρικού συστήματος την ονομαζόμενη Μπέρι-μπέρι. Αυτή κατέστρεφε τα νεύρα, εξασθενούσε τον οργανισμό, παρέλυε τον άνθρωπο που τελικά πέθαινε. Το 1930, επιστήμονες ανακάλυψαν ένα συστατικό στη τροφή που προλάμβανε την αριστεία. Το ονόμασαν θειαμίνη γνωστή σήμερα σα βιταμίνη B1.
Η βιταμίνη B1 βοηθάει στη κυκλοφορία, συμβάλλει στη δημιουργία του αίματος, βοηθάει στο μεταβολισμό των υδατανθράκων και χρειάζεται στη παραγωγή υδροχλωρικού οξέος που βοηθάει στη πέψη των τροφών. Επίσης βοηθάει στο μετασχηματισμό της περίσσειας γλυκόζης του αίματος σε λίπος. Βοηθάει στη κανονική λειτουργία των νεύρων και της εγκεφαλικής λειτουργίας. Ελέγχει τους μύες του στομάχου και της καρδιάς. Έχει αντιοξειδωτική δράση.
Κύρια συμπτώματα της έλλειψής της είναι ανορεξία, δυσκοιλιότητα, κούραση, ατροφία των μυών, ακανόνιστη αναπνοή και καρδιακή λειτουργία, μούδιασμα στα πόδια και απώλεια βάρους. Μπορούμε να τη βρούμε στο κρόκο του αυγού, στα δημητριακά, στα μπρόκολα, στα λαχανάκια Βρυξελών, στα δαμάσκηνα, στη τσουκνίδα, στη σπιρουλίνα, στη μέντα, στο τριφύλλι
Tα πουλιά είναι πολύ ευαίσθητα στην έλλειψή της αλλά είναι άφθονη στην επιφάνεια των σπόρων και έτσι δεν υπάρχει πρόβλημα.
Β2 ή riboflavine: Η βιταμίνη B2 βοηθάει στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, του λίπους και των πρωτεϊνών. Είναι γνωστή σαν ριβοφλαβίνη και είναι θεμελιώδες συστατικό στη δημιουργία των ερυθρών κυττάρων, στη παραγωγή αντισωμάτων, στην αναπνοή των κυττάρων και την ανάπτυξη. Διευκολύνει τη χρησιμοποίηση του οξυγόνου από το δέρμα. Χρειάζεται στον οργανισμό για το μεταβολισμό μιας άλλης βιταμίνης, της νιασίνης. Μαζί με τη βιταμίνη Α ελέγχει και βελτιώνει τις βλενογόννες μεμβράνες του πεπτικού αγωγού. Βοηθάει στην απορρόφηση του σιδήρου και της βιταμίνης B6.
Η έλλειψή της προκαλεί επίσης νευρικά προβλήματα με σύσφιξη των δακτύλων των νεαρών πουλιών και άλλα προβλήματα στα πόδια τους καθώς και θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στο αυγό. Βρίσκεται στους σπόρους, στο γάλα, στον κρόκο του αυγού, στο κρέας και στα ψάρια, στο σπανάκι, στα σπαράγγια, στα μπρόκολα, στα λαχανάκια βρυξελών στα ραδίκια, στα καρύδια, στα πράσινα φύλλα λαχανικών. Επίσης στο χαμομήλι στη μέντα, στο τριφύλλι.
Β3 ή niacine ή βιταμίνη PP: Την βρίσκουμε στα δημητριακά, το κρέας και τα ψάρια αλλά τα πουλιά την συνθέτουν και μόνα τους. Η έλλειψή της προκαλεί καθυστέρηση στην ανάπτυξη των νέων καθώς και ελαττώματα στα φτερά των πουλιών.
Β5: H έλλειψή της προκαλεί πτώση των φτερών καθώς και προβλήματα (πληγές και κάπαλα) στα πόδια, στις βλεφαρίδες και στην άκρη του ράμφους. Την βρίσκουμε στο τριφύλλι και στις σαλάτες.
Β6: Η βιταμίνη Β6 είναι γνωστή σαν Πυριδοξίνη. Δεν αποθηκεύεται στο σώμα του καναρινιού αλλά λαμβάνεται σαν συμπλήρωμα. Έχει τη μεγαλύτερη εμπλοκή σε σχέση με τις άλλες βιταμίνες Β. Βοηθάει στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, του λίπους και των πρωτεϊνών. Βοηθάει στην ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού, του νευρικού συστήματος, σε ψυχικές λειτουργίες και στη δημιουργία αντισωμάτων.
Είναι απαραίτητη για τη παραγωγή του υδροχλωρικού οξέως και την απορρόφηση του λίπους και πρωτεινών. Βοηθάει στην ισορροπημένη διαχείριση του νατρίου και καλλίου και είναι απαραίτητη στο νευρικό σύστημα και την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου. Βοηθάει στη πρόληψη της αρτηριοσκλήρυνσης. Δρα σαν διουρητικό και βοηθάει στη θεραπεία αλλεργιών, της αρθρίτιδας και του άσθματος. Όλες οι τροφές περιέχουν βιταμίνη Β6, αλλά κάποιες περισσότερη όπως, τα αυγά, το σπανάκι, τα δημητριακά, τα καρότα, τον ηλιόσπορο, οι μπανάνες, τα μπρόκολα, οι πατάτες στους φυτρωμένους σπόρους, στις σαλάτες, τα φρούτα και το κρέας.
Η έλλειψή της προκαλεί επίσης προβλήματα στις βλεφαρίδες, στα μάτια και στην άκρη του ράμφους.
Φολικό οξύ: Σημαντική βιταμίνη για την αναπαραγωγή των καναρινιών. Η έλλειψή της προκαλεί θνησιμότητα των εμβρύων στο αυγό καθώς και των νεογέννητων πουλιών τις πρώτες μέρες μετά την εκκόλαψη. Απαραίτητες την εποχή της αναπαραγωγής, εξουδετερώνονται από τις σουλφαμίδες και για αυτό είναι καλύτερα να μην χρησιμοποιούμε τις τελευταίες αυτήν την εποχή. Την βρίσκουμε στο συκώτι, στις σαλάτες, στα διάφορα χόρτα και το κρέας.
Βιοτίνη: Υπάρχει στο κρέας και το ψάρι καθώς και στην μαγιά. Τα μικρόβια των εντέρων την παράγουν, αλλά η θεραπεία με αντιβιοτικά την διακόπτει. Το άσπρο του αυγού την εξουδετερώνει. Η έλλειψή της προκαλεί τα ίδια προβλήματα με αυτά της Β5, θνησιμότητα στα έμβρυα μέσα στ’ αυγά καθώς και ατέλειες στα νεογέννητα πουλάκια.
Β12: Η βιταμίνη Β12 είναι γνωστή σαν κοβαλαμίνη για το ρόλο της στη πρόβλεψη της αναιμίας. Δουλεύει σε συνεργασία με το φολικό οξύ και βοηθάει στη δημιουργία των ερυθρών κυττάρων. Αποβάλλεται αργά με την ουρίνη, και αποθηκεύεται στο συκώτι, στα νεφρά και σε άλλα σημεία. Βοηθάει στη σωστή πέψη, απορρόφηση των τροφών, σύνθεση πρωτεινών και μεταβολισμό των υδρογονανθράκων και του λίπους. Προλαμβάνει τη καταστροφή των νεύρων και βοηθάει στην ομαλή ανάπτυξη και προστασία των υμένων που καλύπτουν τα νεύρα. Χρειάζεται αρκετές ώρες για να απορροφηθεί τον οργανισμό.
Η έλλειψή της προκαλεί ακανόνιστο περπάτημα, μειωμένη ανάπτυξη, χρόνιο κάματο, δυσκοιλιότητα, κατάπτωση, μεγάλωμα του συκωτιού.
Είναι απαραίτητη στην εκκόλαψη των αυγών και την ανάπτυξη των νεαρών πουλιών και δρα κατά της αναιμίας. Υπάρχει στο κρέας και το ψάρι καθώς και στα
αυγά. Πολλοί νομίζουν ότι είναι ένα θαυματουργό προϊόν αλλά κάνουν λάθος, είναι μια βιταμίνη όπως όλες οι άλλες.
Βιταμίνη C: Η βιταμίνη C αποτελεί πιθανότατα το πιο γνωστό και ευρύτερα χρησιμοποιούμενο διατροφικό συμπλήρωμα. Κι όμως, υπάρχουν πολλοί που, αν και εξοικειωμένοι με τις χρήσεις του συγκεκριμένου πολυδύναμου θρεπτικού συστατικού, θα εκπλαγούν ανακαλύπτοντας τα ευεργετικά οφέλη της βιταμίνης C στον οργανισμό μας.
Η βιταμίνη C έχει τεράστια σημασία για την ανάπτυξη και την καλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και είναι αναγκαία για τις διάφορες μεταβολικές λειτουργίες.
Συγκεκριμένα, η Βιταμίνη C:
- • Ενισχύει τα τριχοειδή αγγεία και τα τοιχώματα των κυττάρων
- • Συμμετέχει στο σχηματισμό κολλαγόνου (Επιταχύνει την επούλωση πληγών, διατηρεί υγιείς τους συνδέσμους (που συνδέουν τους μύες με τα οστά), τους τένοντες (που συνδέουν τα οστά μεταξύ τους) και τα ούλα
- • Βοηθάει στην πρόληψη και βελτίωση των ασθματικών κρίσεων
- • Αποτρέπει το σχηματισμό καταρράκτη
- • Σαν αντιοξειδωτικό προστατεύει από τον καρκίνο και τις καρδιαγγειακές παθήσεις
- • Μειώνει τα συμπτώματα γρίπης, συντομεύει τη διάρκεια μιας ασθένειας
- • Συμμετέχει στην παραγωγή αιμοσφαιρίνης και βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου από τις τροφές
Η χρόνια έλλειψη βιταμίνης C προκαλεί σκορβούτο. Πρόκειται για μια κατάσταση στην οποία οι μύες αδυνατίζουν, τα ούλα πρήζονται και ματώνουν, τα τραύματα δεν επουλώνονται εύκολα και γενικότερα υφίσταται μια εξασθένηση του οργανισμού.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C είναι τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, λεμόνια, μανταρίνια), τα πράσινα λαχανικά (πιπεριές, μπρόκολα), οι ντομάτες και οι πατάτες με τη φλούδα. Επίσης, πηγή της βιταμίνης C είναι τα ακτινίδια, οι φράουλες, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα φραγκοστάφυλα και τα μούρα.
Τα υγιή καναρίνια δεν τη χρειάζονται. Όμως πιστεύουμε ότι τους κάνει καλό σε περίπτωση ασθένειας και βοηθάει στην αντιμετώπιση των ασθενειών γενικά.
Ψευτoβιταμίνες
Bιταμίνη Β4: Ουσία που τη βρίσκουμε στη μαγιά και βοηθάει στην ανάπτυξη των νέων πουλιών.
Βιταμίνη P: Ουσία που δρα στην κυκλοφορία του αίματος και στο δέρμα.
Χολίνη: Η χολίνη είναι ευρέως διαδεδομένη στις τροφές και είναι απαραίτητη για τη κατασκευή και λειτουργία των κυττάρων. Χρειάζεται για τη σωστή μετάδοση των νευρικών παλμών από τον εγκέφαλο στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Παράλληλα είναι απαραίτητη για το μεταβολισμό των λιπαρών οξέων. Ενισχύει την παραγωγή των αυγών αλλά και την εκκόλαψη. Έρευνες της τελευταίας δεκαετίας δείχνουν ότι η χολίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην καρδειαγγειακή υγεία. Λειτουργεί σαν προληπτικό και θεραπεία της αρτηριοσκλήρυνσης. Είναι δύσκολο να υπάρξει έλλειψή της αλλά αν υπάρξει προκαλεί λιπώδη αύξηση του συκωτιού, αύξηση της πίεσης, άνοδο του επιπέδου της χολιστερόλης, και δημιουργία νεφρικών προβλημάτων. Μπορούμε να τη βρούμε στο κρόκο του αυγού.
* Εκτροφέα βελγικού μαλινουά (καναρίνι φωνής) κωδικός: 87, alexopoulos87.wordpress.com, http://www.oem-malinois.gr
{loadmodule mod_custom,face}
